De grote Suus is in India Kersteditie

Ja, ik heb verzuimd. Maar omdat ik het toch zonde vond mijn blog-traditie op te geven en omdat ik weet hoe verveeld iedereen in Nederland raakt die dagen na de kerst denk ik dat ik zowel mezelf als iedereen thuis een plezier doe met een grote inhaalslag van mijn verhalen: de twee-in-één kersteditie!

Het festivalseizoen in Nederland breekt aan met Sinterklaas en de Kerst die volgt, het festivalseizoen in India begon wat eerder, namelijk al in oktober, met een negen dagen durend feest: “Navratri”.
Zoals iedere speciale gelegenheid verdient ook Navratri een speciale outfit, maar bij dit feest speelt het wel een heel belangrijke rol. In het kort houdt Navratri namelijk in dat men zich negen avonden op een rij compleet uitdost in traditionele Indiase kleding (lees: enorme rokken, kleurige sjaals en kilo’s sieraden) om tot diep in de nacht te dansen, te dansen en te dansen. Dit gebeurt in een grote kring, rondom een beeld van een god in het midden, waarbij iedereen dezelfde danspasjes maakt. Dit vindt plaats in de “societies” (groep appartementengebouwen bij elkaar) waar je met je buren danst, op “venues” waar mensen van bepaald aanzien (en een toegangspas) bij elkaar komen of gewoon voor de doorsnee burger: op een enorm veld midden in de stad waar duizenden en duizenden mensen samenkomen. De hele stad staat op z’n kop want probeer niet het verkeer te trotseren tussen al die feestgangers op weg naar hun “Garba”, zoals de dans heet.

Voor ik meekon in de kring, waren er echter drie cruciale problemen die opgelost moesten worden: 1. Ik had geen kleren, 2. Ik had geen toegangspas om ergens naar binnen te mogen en 3. Ik kan niet dansen!
Nummer 1 lijkt het makkelijkst, maar kostte toch wat meer moeite dan gedacht. Ik was namelijk veel te laat met winkelen en alle “goede” dingen waren al uitverkocht. Gelukkig kreeg ik hulp van een Indiase shop-aholic vriendin die me meenam naar de oude stad. Samen met haar en een andere meisje belandden we in een winkel van zo’n 4 bij 4 bij 4 meter, die zo vol lag met kledingstukken dat ik je niet zou kunnen vertellen wat de kleur van de vloer of de muren was. In deze zelfde ruimte wisten we het te presteren een zitplaats te vinden, naast de eigenaar en een werknemer die half begraven onder de stoffen achter een naaimachine zat. Enthousiast als alle Indiase winkeleigenaren zijn, werd alles uit de kast gehaald, of in dit geval werden alle stapels binnen handbereik uitgevouwen en voor ons uitgespreid, waardoor we als in een bak drijfzand steeds dieper en dieper wegzakten in de substanties om ons heen. Binnen 10 minuten had ik mijn keuze gemaakt, maar mijn gids was nog lang niet klaar: “Oh wat is dat? Oh kunt u dat ook laten zien? Oh en die daar?”. Na anderhalf uur konden we ons bevrijden uit kledingmassa om ons heen…
Nu dit probleem was opgelost, zouden de andere twee problemen appeltje-eitje moeten zijn zou je zeggen. Het plan was om naar de viering op CEPT te gaan (de universiteit waar ik destijds heb gestudeerd), waar de danspasjes blijkbaar simpel worden gehouden voor alle buitenlandse studenten. Ik had de mazzel mijn oude studentenpas nog te hebben, en met mijn vrouwelijk voorkomen, witte huid en traditionele outfit kwam ik zelfs binnen zonder mijn pas te laten zien. Mijn mannelijke vrienden hadden echter wat meer moeite om binnen te komen, blijkbaar omdat iedere man wel naar honderden dansende vrouwen wil kijken. Dit obstakel werd echter overwonnen door “vriendjes bij de beveiliging” aan de ene kant, en met met-moeite-te-pakken-gekregen toegangspassen met een naam van iemand anders (die toch niet op kwam dagen) aan de andere kant.
Eenmaal binnen vergaapten we ons aan alle prachtige kunstwerken van licht die voor de gelegenheid over de campus verspreid tentoongesteld waren, en aan de deinende massa op het grote veld in het midden. Iets wat geweldig is om te zien, en om in mee te doen, want het geeft toch wel een speciaal gevoel als je met honderden anderen mensen in hetzelfde ritme meedeint op de traditionele muziek. (en ja, ik had toch wel even een danslesje genomen bij een aardige Indiase dame thuis, dus ik kon redelijk mee).

De danskriebels waren nog nauwelijks weggeëbd of het volgende festival stond alweer voor de deur: Diwali, het Hindoeïstische Kerstmis. Een feest dat net als bij ons in het licht staat van tijd doorbrengen met familie. Waar ik vorig jaar het genoegen had Diwali te vieren met een vriendin, besloot ik dit jaar de vrije dagen van kantoor te benutten om de stad uit te gaan.
De bestemming was gelegen in het hart van India. Een stad genaamd Aurangabad, die, behalve zijn “Mini Taj Mahal” niet veel te bieden heeft, maar wel het startpunt is om twee wereldwonderen in de buurt te bezoeken: Ellora en Ajanta.
Geheel Indian Style reisden we met de nachtbus die ons in onze slaap naar Aurangabad bracht. Hier hebben we de eerste dag doorgebracht rondom en in de Mini Taj en in een aantal Boeddhistische grotten aan de rand van de stad. Deze grotten zijn met de hand uit de stenen bergwand gehakt, zijn zo groot als een klein appartement, compleet met kamers en kolommen, met in het hart een meer dan levensgroot beeld van Boeddha. Een aardige lokale man hielp ons met bijlichten met een stuk karton dat hij bekleed had met zilverpapier om zo het licht van buiten naar binnen te reflecteren. Hij vertelde ons over de grotten, de beeldhouwwerken en wat zij betekenen in het Boeddhisme.
Een goede basis voor de volgende dagen, want vergeleken met Ellora en Ajanta, vielen die grotten in Aurangabad in het niet.

Ellora was eerst aan de beurt (omdat we te laat waren voor de bus naar Ajanta) en ook het dichtste bij. Onderweg stopten we ook nog bij een fort buiten de stad, maar omdat we met een gedeelde toeristenbus reisden hadden we maar kort de tijd om daar rond te wandelen, want we gingen alweer door.
Ellora zelf bestaat uit een complex van tempels en andere bijeenkomstgebouwen, uitgehakt uit de rotswand. Het hoogtepunt is de Kailasa tempel, die niet alleen beroemd is om zijn enorme grootte, maar ook omdat hij uitgehakt is van boven naar beneden. Ergens tussen 700 en 900 na Christus is men boven op een rots gaan staan en heeft zich ingebeeld op het dak van de tempel te staan. Van daaruit is men naar beneden de rots uit gaan hakken en hetgeen dat overbleef is de tempel die je vandaag ziet: een enorm bouwwerk dat bestaat uit één steen.
De volgende dag was Ajanta aan de beurt. We waren van plan van de bus te nemen van dezelfde organisatie als de vorige dag, maar besloten toch – voor een niet eens zo heel veel hogere prijs dan de bus – een privétaxi te nemen. Voordeel was dat we ons niet hoefden te haasten omdat de bus weer zou vertrekken maar vooral dat we zelf konden bepalen of we wilden stoppen langs de kant van de weg. Want zoals ik iedere keer weer opnieuw ervaar: de reis is veel mooier dan de bestemming.
We reden door het platteland van de staat Maharashtra, waar veel suikerriet en katoen wordt verbouwd. Iets waar ik ontzettend enthousiast over was, want hoewel ik best veel landen heb bezocht, had ik nog nooit suikerriet in het echt zien groeien of een pluis katoen uit een plant geplukt! Ik blijf het fascinerend vinden dat “watten” uit planten groeien. Op de terugreis zijn we zelfs gestopt bij een fabriek die de katoenpluizen verwerkt en waar de mensen zo aardig waren om ons een kijkje binnen te gunnen. Het eerste wat we zagen was een enorme hoop katoen zo groot als een klein voetbalveld waarvan het aanzicht je zin geeft een aanloopje te nemen en er middenin te springen. Binnen scheidden grote lawaai makende machines de katoenwatten van de zaadjes die in de watten verstopt zitten waarna het katoen wordt verpakt zoals wij de strobalen inpakken en de zaadjes geplet en geperst worden om te gebruiken als kuilvoer voor het vee.
Maar verder naar de bestemming, die we bereikten via kleine dorpjes met markten en door onderweg de lokale bevolking in te halen die allemaal met minstens een echtpaar en twee kinderen op een motor zaten.
Het laatste deel van de reis legden we te voet af, in de voetsporen van de Britten die op tijgerjacht waren en in het oerwoud plotseling op een plek kwamen waar ze uitzicht hadden over een rivierdal waar de rivier een U maakt en waar in de buitenste ronding van de U allemaal grotten zijn uitgehakt die eeuwen in het oerwoud verstopt hadden gelegen.
We daalden de berg af richting de rivier, alleen vergezeld door de natuur (want de toeristeningang was beneden) en hadden een prachtig uitzicht over de grotten tijdens de afdaling.
Hoewel de grotten van Ajanta qua beeldhouwwerk niet kunnen tippen aan Ellora, was ik toch veel meer onder de indruk van Ajanta. Niet alleen vanwege de honderden jaren oude schilderingen op de muur die bizar goed bewaard zijn gebleven, maar ook omdat Ajanta nog veel meer “ademt” wat het vroeger ooit is geweest.
Waar Ellora een verzameling tempels is voor drie verschillende geloven (die voor een deel zijn gebouwd in de geest van “Hé! Die Boeddhisten hebben een tempel uit de rots gehakt, dat kunnen wij Hindoes beter!”) is Ajanta puur Boeddhistisch.
Het is ontstaan als een soort nederzetting waar Boeddhistische monniken samenleefden en waar rondtrekkende monniken dagen, weken of maanden verbleven om te leren over hun idealen van de andere monniken die hier permanent woonden. In tegenstelling tot het Hindoeïsme, is Boeddhisme geen godsdienst (men gelooft niet in een God) maar is het een streven naar een ideale manier van leven. De grotten zijn dus niet alleen plekken met verbeeldingen van Boeddha, maar ook samenkomstruimten, slaapkamers en andere leefruimten. Hier rondlopend kon ik me nog echt inleven in hoe men hier geleefd moet hebben. En de in-oranje-gewaad-gehulde échte monniken die vanuit Tibet en andere landen naar Ajanta waren afgereisd om te kijken hoe hun zielsgenoten hier hebben geleefd, hielpen de fantasie uit te komen.
Onze laatste dag in Aurangabad hebben we de tijd gevuld tot de bus vertrok met een bezoek aan het Shivaji museum en de dierentuin. Laatste kent iedereen natuurlijk, dus daar zal ik niet verder over uitweiden (behalve dan dat de verzorgers hier in korte broek en hemd tussen de levengrote krokodillen doorrennen en ze met stokken porren om ze naar de andere kant van de kooi te brengen!). Het Shivaji museum vertelde over de grote krijgsheer naar wie het museum genoemd is en hoe hij het rijk van de Maratha’s enorm heeft uitgebreid en in de geschiedenisboeken heeft gezet.
Tot zover mijn verhalen over Maharashtra.

De weken die volgden waren “kantoorweken” totdat de week aanbrak waarin ik bezoek kreeg van ons pap en mam! Hoewel zij al eerder in India waren geweest, hebben ze nooit Ahmedabad bezocht en deze kans heb ik aangegrepen om hen “mijn stad” te laten zien.
In de eerste dagen zijn we, langzaam opbouwend in de zin van de niet-zo-schokkende nieuwe stad naar de “echte” Indiase oude stad (en van westerse pasta naar Indiase curry), steeds dieper Ahmedabad ingedoken. Van de plek waar Gandhi heeft gewoond naar het stadsmuseum waar de geschiedenis van de stad wordt uitgelegd, richting de daadwerkelijke oude stad om de theorie in praktijk te zien. Enkele tripjes naar de rand van de stad naar toeristische trekpleisters Adalaj en Sarkhej waar de stenen verhalen van een verleden van respectievelijk de Hindoes en de Moslims.
Ook zijn we een paar dagen de stad uit geweest naar buurstaat Rajasthan om de stad van de vele meren – Udaipur – te bezoeken. Hoewel het mijn derde keer hier was, was ik toch weer onder de indruk van de “magie” die in deze plaats hangt. Vooral het doolhof van het stadspaleis met zijn rijkdommen van marmer, mozaïek en spiegels en het uitzicht over het water, maar vooral de manier waarop de late middagzon over het water speelt kunnen je betoveren. Ik heb bij dit verhaal een foto toegevoegd die wat ik hier probeer te omschrijven in meer dan duizend woorden aan je verteld.
Het enige minpunt aan de reis was dat zowel pap en mam als ik (hoewel ik in minder erge mate) geveld waren door het Indiase eten. Inmiddels zitten de eerste twee gelukkig weer lekker aan de Hollandse pot en sla ik hier voorlopig even de vis over.
De laatste dagen samen hebben we weer vertoefd in Ahmedabad, waar de laatste avond, op de trouwdag van pap en mam een heel mooie afsluiter was: traditioneel Gujarati eten, boven op het dak van het koloniale hotel midden in de oude stad, bijgelicht door kaarslicht en kampvuren.

En het kaarslicht brandt ook bij jullie verder vanavond denk ik zo… vanuit Ahmedabad wens ik jullie een fijne kerst en alle goeds voor het nieuwe jaar!